معیار زبان ادبی و زبان مطبوعات تاجیک

Authors

بحرالدین کمال الدین

استادیار

abstract

بنیاد جمله در هر زبان عبارت از تلفیقی از مجموعه ای از واژگان در یک پیوستار ساختاری و معنایی است. بی توجهی به این ساختار منطقی خودبه خود به ناهنجاری در زبان و گفتار منجر می شود؛ با این رویکرد مقالۀ حاضر به مقایسۀ زبان مطبوعات با زبان ادبی پرداخته و تلاش کرده است که عیاری برای میزان ارزیابی آن ارائه دهد. با دقت در زبان وسایط اخبار عامه که منعکس کنندۀ زبان ادبی تاجیک است، می توان دریافت که عواملی چون تأثیر زبان زنده، لهجه و گویش ها، و تأثیر زبان های بیگانه موجب ایجاد تحولاتی در زبان ادبی معاصر تاجیک شده است. همچنین به مدد زبان مطبوعات ایران و افغانستان شماری کلمه ها در زبان مطبوعات تاجیک وارد شده است که این کلمه ها جایگاه خود را در گفتار و نوشتار تاجیک محکم کرده اند. قدرت و توانایی زبان ادبی به این وابسته است که معیارهای آن تا چه حد در تلفظ، املا، استفاده از عناصر لغوی، طرز و واسطه های کلمه و ترکیب سازی، شکل سازی، عبارت و جمله بندی استوارند و در گفتار و نوشتار، در اسلوب های مختلف بیانِ فکر ازطرف صاحب زبانان رعایت می شوند. نگارنده در این مقاله ذیل عناوینی چون معیار املا و تلفظ، معیار استعمال کلمه، به کار بردن کلمه در جایگاه مناسب، و معیار استعمال واحدهای عبارت پردازی، با ذکر مثال های گوناگون زبانی به مقایسۀ زبان ادبی و زبان مطبوعات تاجیک روی آورده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کلیات صدرالدین عینی و احیای لغت‌نامۀ او لغت نیم‌تفصیلی تاجیکی برای زبان ادبی تاجیک

پس از وفات صدرالدین عینی مسئلۀ نشر کلیات آثار او به‌میان آمد و طی دو سال، بایگانی آثار او به‌دقت مورد بررسی قرار گرفت. در سال‌های ۱۹۵۴-۱۹۵۶م، در میان دست‌خط‌های آرشیو شخصی عینی یک دسته مسوّده از کارهایی که در طی سالیان طولانی برای تألیف لغت‌نامۀ تاجیکی انجام داده بود، پیدا شد. به‌ گفتۀ خود مؤلف، در کتاب مختصر ترجمۀ حال خودم، این لغت‌نامه 15هزار لغت را دربردارد؛ اما چون نسخۀ کامل آن در د...

full text

مطبوعات تاجیک در سمرقند

این مقاله برآن است تا به معرفی بنیان‌گذاران مطبوعات تاجیک بپردازد و از نحوۀ پیدایش و محتوای مطبوعات، روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌ها شرح مفیدی به‌دست دهد. محمودخواجه بهبودی از شخصیت‌های معروف زمان بود که از سال 1900م بارها به ممالک مختلف شرق سفر کرد و از مطبوعات رسمی و خصوصی ترکستان، مطبوعات تاتاری و آذربایجانی روسیه استفاده کرد و مقاله‌های زیادی به‌طبع رساند. وی سه ماه بعد از بسته شدن روزنامۀ بخ...

full text

کلمه‌های دشوارفهم در زبان مطبوعات

مطبوعات یکی از واسطه‌های بسیار مهم معرفت و آگاهی مردم است. در این مقاله تلاش شده است تا به یکی از جنبه‌های زبان مطبوعات، یعنی استفاده از واژگان و اصطلاحات پرداخته شود. دربارۀ زبان مطبوعات یکی از موضوعات درخور تأمل، استفاده از کلمات دشوارفهم است. زبان مطبوعات امروزۀ تاجیکستان از اواخر سال‌های دهۀ هشتاد گرفتار هرج‌و‌مرج و بی‌سروسامانی شده است. در صفحه‌های مطبوعات این دوره ویران کردن معیار زبان اد...

full text

پیشتازان مطبوعات تاجیک

این مقاله ضمیمۀ شمارۀ هفدهم مجلۀ رودکی است که در سه بخش شامل پیش‌گامان مطبوعات تاجیک، مطبوعات پیش‌گام تاجیک و نمونۀ نثر مطبوعات تاجیک به نگارش درآمده است. در بخش اول نگارنده به معرفی پیش‌گامان مطبوعات تاجیک پرداخته است که عبارت‌اند از: احمد دانش، میرزاجلال یوسف‌زاده، محمودخواجه بهبودی، عبدالرئوف فطرت، صدرالدین عینی، سیدرضا علیزاده، عبدالقادر محی‌الدین‌اف، عبدالواحد منظم و عبدالغنی میرز...

full text

وضعیت مطبوعات معاصر تاجیک

مطبوعات تاجیک با نداشتنِ تاریخی طولانی، سه دورۀ نسبتاً مستقل را پشت‌سر گذاشته است. دورۀ اول از ابتدای سدۀ بیستم تا انقلاب اکتبر است و دورۀ دوم با سلطنت حکومت شوروی آغاز می‌شود. دورۀ سوم از اواخر سال‌های دهۀ هشتاد قرن بیستم آغاز شده و در زمان استقلال تاجیکستان حکم قانونی یافته است. هر مرحله از این مقاطع تاریخی برای مطبوعات تاجیک خصوصیتی ویژه دارد که در این مقاله به‌اختصار مورد بحث قرار گرفته است. ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
رودکی ( پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی )

جلد ۸، شماره ۱۷، صفحات ۶۷-۸۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023